درآمدی بر بررسی قضاوت زنان

نویسندگان

محمد سروش محلاتی

چکیده

بررسی مسئله جواز یا عدم جواز قضاوت زنان، معمولاً با نقل استدلالهای مربوطه آغاز شده و با نقد و جمع بندی آنها به پایان می­ رسد. ولی این مقاله در وهله اول به تحلیل ریشه­ های ورود این مسئله به فقه همراه با پیشینه تاریخی آن پرداخته و سپس به نقل آن استدلالها نظر دارد و در صدد آشکار کردن این مسئله است که «شرط ذکورت»، چگونه به فقه وارد شده است و آیا از آغاز تدوین فقه، همان­ گونه که مثلاً مسئله­ ای تحت عنوان «شرایط امام جماعت»، مطرح شده، مسئله دیگری هم تحت عنوان «شرایط قاضی»، مطرح بوده است؟ در این بررسی، مسئله ذکورت قاضی در فقه امامیه، با نگاه اجمالی به فقه اهل­ سنت مورد توجه قرار می­ گیرد و آَشکار می­ شود که در دوره ای شرط ذکورت، در منابع فقهی شیعه، مطرح نبوده و سپس در متون فقهی به عنوان مسئله­ ای (فاقد نص) تلقی شده است. در عین حال برخی متأخران، این شرط را «اجماعی» دانسته­ اند. از این رو بررسی اجتهادی این شرط، موکول به آن است که سیر تاریخی مسئله در فقه، مورد تحقیق قرار گرفته تا معلوم گردد که این شرط را باید به عنوان یک شرط مسلّم که در ادوار مختلف مورد قبول فقها بوده و از سوی همه آنها مورد تأیید قرار داشته و قهراً با موافقت معصوم، ملازمه دارد، تلقی کرد. در این صورت حتی اگر در ادله این شرط هم مناقشاتی وجود داشته باشد، باز باید آن را پذیرفت و یا چنین تسالمی قابل اثبات نبوده و اجتهاد در این باره با محدودیت مواجه نیست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

قضاوت زنان در قرآن و سنت

موضوع جواز و یا عدم جواز قضاوت زنان، یکی از موضوعات اختلاف برانگیز در بین مفسرین و فقهاء بوده است؛ تا جایی‌که عده‌ای از این دانشمندان با استناد به بعضی از آیات قرآن کریم و برخی از روایات معصومین (ع) به صراحت رأی به عدم جواز قضاوت برای زنان داده‌اند. این مقاله با بررسی همه جانبه‌ی موضوع، آیات و احادیث مورد استناد مخالفین، عدم جواز قضاوت زنان را مورد نقد و بررسی قرارداده است. نتیجه‌ی بررسی بر ای...

متن کامل

بنیادهای نظری مخالفان قضاوت زنان در ایران

این نوشتار در پی دسته بندی و روشن ساختن دیدگاه های مخالفان حضور زنان در دستگاه قضایی کشور است. برای این کار، در کنار تشریح جایگاه زنان در دستگاه قضایی کشور و بیان دگرگونی های حضور زنان در سال های پس از انقلاب، تلاش شده است بنیان های استدلال مخالفان قضاوت زنان بررسی شود. بررسی مدارک مخالفان حضور زنان در جایگاه قاضی، نشان می دهد که نه آیه ها و روایت ها، و نه دیگر استدلال ها، مانند سست نهادی زنان،...

متن کامل

تأملی فقهی پیرامون ادله منع قضاوت زنان

یکی از مسائلی که به ویژه در سال‌های اخیر از نظر فقهی مورد توجه قرار گرفته مسأله شایستگی و عدم شایستگی زنان برای تصدی مسؤولیت قضاوت از نظر شرعی و فقهی است. شرط ذکورت در قاضی هر چند نظر مشهور فقها است و بسیاری نیز آن را مورد اتفاق همه فقها شمرده‌اند اما موضوعی نیست که پرونده بازنگری علمی آن در چهارچوب موازین بررسی مسائل شرعی، بسته باشد. در فقه نظر مشهور بر این است که ذکوریت برای تصدی منصب قضاء و ...

متن کامل

بررسی تحرک درآمدی در نسل سنی زنان در ایران

یفقر و نابرابری در نسل سنی زنان به عنوان یکی از مسائل اصلی فرآیند توسعهدر جامعه مطرح است که در سالهای اخیر تلاش گردیده است راهبردهاییجهت کاهش آن اتخاذ گردد. در این زمینه یکی از مباحث مرتبط با فقر ونابرابری، تحرک درآمدی میباشد. تحرک درآمدی معیاری است که میزاننابرابری فرصتها را در یک جامعه اندازه میگیرد. تحرک درآمدی به دو صورتشرطی و مطلق اندازهگیری میشود. در تحرک شرطی، اثرات ثابت در نظر گرفتهمیشو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دوفصلنامه فقه مقارن

ناشر: دانشگاه مذاهب اسلامی

ISSN 2322-1976

دوره 1

شماره 2 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023